Thế hệ kiến trúc sư Việt Nam đầu tiên đã được đào tạo tại Trường Mỹ thuật Đông Dương, cơ sở giáo dục được thành lập vào năm 1925 bởi họa sĩ Pháp Victor Tardieu.
Thế hệ này đã mở ra một giai đoạn mới cho kiến trúc Việt Nam, với tư duy sáng tạo mới và phương pháp thiết kế mới, dựa trên phương pháp sáng tạo của nền kiến trúc hiện đại phương Tây.
Các kiến trúc sư tiêu biểu của thế hệ đầu tiên bao gồm Nguyễn Văn Ninh, Nguyễn Cao Luyện, Hoàng Như Tiếp, và Tạ Mỹ Duật. Họ đã đóng góp nhiều công trình kiến trúc quan trọng cho nền kiến trúc mới của Việt Nam.
Trong thập kỷ đầu của thế kỷ XX, xã hội Việt Nam đã trải qua nhiều chuyển biến quan trọng. Thực dân Pháp đã đẩy mạnh đầu tư và khai thác thuộc địa Đông Dương, dẫn đến nhiều biến đổi về kinh tế và xã hội ở Việt Nam1. Để phục vụ cho các bộ máy của chính quyền thực dân, nền giáo dục phổ thông, dạy nghề, và cao đẳng kỹ thuật đã được triển khai.
Sau Hiệp định Geneve 1954, đất nước Việt Nam bị chia cắt thành hai miền, tạo ra những bối cảnh kinh tế xã hội khác nhau đối với hoạt động kiến trúc. Tuy nhiên, dù ở trong bối cảnh nào, thế hệ kiến trúc sư đầu tiên của Việt Nam vẫn đã đóng góp nhiều công trình kiến trúc quan trọng và để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử kiến trúc của đất nước.
Sau khi giải phóng, Hà Nội chuẩn bị cho lễ đón Bác Hồ, Đảng và Chính phủ tại quảng trường Ba Đình. KTS Nguyễn Văn Ninh được giao xây dựng Lễ đài và Đài liệt sĩ. Nhà hát Nhân dân cũng được xây dựng nhanh chóng.
Thế hệ kiến trúc sư Việt Nam đầu tiên đã được đào tạo tại Trường Mỹ thuật Đông Dương
Trong thập kỷ 60, miền Bắc tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội, đòi hỏi cố gắng lớn để xây dựng hạ tầng cho xã hội mới. Hội nghị toàn quốc các kiến trúc sư lần thứ II vào năm 1957 tập hợp lực lượng sau 9 năm kháng chiến.
Các KTS thiết kế nhiều trụ sở cơ quan làm việc khi Chính phủ từ vùng kháng chiến trở về thủ đô. Các công trình kiến trúc trường học mới cũng được xây dựng, trong đó có Học viện thủy lợi do KTS Đoàn Văn Minh thiết kế và Trường Đảng Nguyễn Ái Quốc do KTS Nguyễn Ngọc Chân thiết kế. Trường Đại học Thương nghiệp do KTS Tạ Mỹ Duật thiết kế cũng gây ấn tượng với phong cách mới mẻ.
Kiến trúc công cộng thời kỳ này, bao gồm Hội trường Ba Đình, nhà Bác Hồ, Lăng Bác Hồ, Bảo tàng Việt Bắc và Bảo tàng Cổ vật, là những đóng góp quan trọng của các nghệ sĩ kiến trúc Việt Nam. Những công trình này không chỉ thể hiện lòng tôn kính của toàn Đảng toàn dân đối với Bác Hồ mà còn là biểu hiện của sự sáng tạo và tâm huyết của các nghệ sĩ kiến trúc. Các KTS hàng đầu như Trần Hữu Tiềm, Nguyễn Cao Luyện, Ngô Huy Quỳnh, Nguyễn Văn Ninh, Hoàng Như Tiếp, Vương Quốc Mỹ và nhiều KTS khác đã đóng góp vào việc thiết kế và xây dựng những công trình này. Ngoài ra, các KTS lớp đầu còn đóng góp vào việc quy hoạch đô thị, bao gồm việc lập quy hoạch cho các thành phố như Hà Nội, Thái Nguyên, Việt Trì, Vinh và nhiều thành phố công nghiệp khác. Những bản phác thảo quy hoạch này đã hỗ trợ việc quản lý và phát triển các đô thị trong giai đoạn đầu của công cuộc xây dựng CNXH ở Việt Nam.
Để đáp ứng nhu cầu nhà ở tại các đô thị lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Vinh, các KTS đã lập quy hoạch xây dựng các khu ở mới như Kim Liên, Trung Tự, Giảng Võ. Dù kinh tế gặp khó khăn, nhưng với sự cố gắng, các KTS đã tạo ra các khu ở đẹp và tiết kiệm. Các hoạt động này là minh chứng cho sự nghiệp của lớp nghệ sĩ đầu tiên học theo phương pháp của phương Tây.
Ở miền Nam, trong quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc, nhiều công trình mới được xây dựng tại Sài Gòn với sự đóng góp của nhiều KTS thế hệ đầu tiên. Các KTS ở miền Nam được tập hợp từ nhiều nguồn, bao gồm cả những người đã học ở Pháp và nhận bằng của chính phủ Pháp.
Yêu cầu xây dựng ở Sài Gòn sau chiến tranh đã thúc đẩy hoạt động sáng tác kiến trúc và xây dựng sôi nổi từ sau năm 1954. Công trình nổi bật nhất là Dinh Độc Lập do KTS Ngô Viết Thụ thiết kế. Ngoài ra, kiến trúc các trường học và ngân hàng cũng là một phạm vi hoạt động nghề nghiệp mà các KTS ở miền Nam đã có những đóng góp đáng kể.
Khách sạn Caravelle (nay là Khách sạn Độc Lập) được thiết kế bởi KTS Pháp Masson và sau đó được các KTS Việt Nam tiếp tục xây dựng từ năm 1956 và hoàn thành vào năm 1962. Khách sạn Palace (nay là khách sạn Hữu Nghị) do kiến trúc sư Vũ Bá Đính thiết kế cũng không kém phần hiện đại và trang nhã.
Về nhà ở, có nhiều “khu cư xá” được xây dựng nhưng chủ yếu dành cho tầng lớp công chức. Cư xá Thanh Đa là một ví dụ nổi bật với hơn 5000 gia đình sinh sống.
KTS Huỳnh Tấn Phát là một trong những gương mặt nổi bật trong thế hệ KTS đầu tiên, đã đóng góp nhiều cho sự phát triển kiến trúc mới ở Việt Nam. Ông đã thiết kế nhiều biệt thự và tham gia vào cuộc cách mạng tháng tám.
Nhóm KTS Nguyễn Văn Hoa – Phạm Văn Thâng – Nguyễn Quang Nhạc cũng đã đóng góp nhiều cho sự phát triển kiến trúc hiện đại ở miền Nam, với nhiều công trình nổi tiếng như Khách sạn Caravelle, xưởng dệt Vinatexco, nhà máy giấy Cogido ở Biên Hòa, Ngân hàng Việt Nam Thương Tín.
Những đóng góp của các KTS thế hệ đầu đã tạo nên bộ mặt kiến trúc đa dạng và phong phú ở miền Nam và Sài Gòn từ năm 1954 đến 1975. Họ đã tạo ra nhiều hình ảnh đô thị sinh động và thể hiện được sắc thái địa phương trong kiến trúc hiện đại.
KTS Ngô Huy Quỳnh, hoạt động trong Việt Nam Cứu quốc hội tại Hà Nội, đã tham gia tổng khởi nghĩa tại thành phố Nam Định do Tổng Bộ Việt Minh chỉ đạo. Ông đã chiến đấu để bảo vệ thủ đô trong cuộc kháng chiến toàn quốc ngày 19-12-1945 và sau đó tham gia Đoàn Văn hoá kháng chiến tại Việt Bắc.
Các KTS thế hệ đầu tiên, với nhiệt huyết cách mạng, đã đảm nhận nhiều trọng trách trong chính quyền dân chủ nhân dân và quân đội. Nhiều người trong số họ đã trở thành đại biểu quốc hội và cán bộ lãnh đạo trong các cơ quan chuyên môn. Trong thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp, nhiều kiến trúc sư đã được giao nhiệm vụ trong các Uỷ ban Hành chính Kháng chiến ở các tỉnh.
Đoàn Kiến trúc sư Việt Nam, sau này là Hội Kiến trúc sư Việt Nam, đã được thành lập như một sự đóng góp lớn của thế hệ KTSVN đầu tiên. Đoàn đã tổ chức cho các Kiến trúc sư tham gia các cuộc thi và đã giành được một số giải thưởng kiến trúc quốc tế.
Sau khi miền Nam được giải phóng và thống nhất tổ quốc, các KTS ở hai miền đã có dịp đoàn tụ và phát triển nghề nghiệp ở thời kỳ mới. Họ đã tổ chức Đại hội để tổ chức Hội được qui về một mối và tạo sự tiếp nối giữa các thế hệ KTS.
Ngoài những đóng góp lớn lao cho xã hội và cho tổ chức nghề nghiệp, vai trò của các KTS thế hệ đầu tiên còn ở chỗ họ là những người thầy đào tạo và hướng dẫn thế hệ trẻ. Họ cũng đã đóng góp vào việc phát triển lý luận chuyên môn qua những tài liệu nghiên cứu, các cuốn sách, các bài báo chuyên môn. Rất nhiều người trong số họ đã được Nhà nước trao tặng các huân chương, các giải thưởng cao quý.
nguồn: kienviet.net
Tham khảo thêm tư liệu lịch sử kiến trúc Việt nam và Thế hệ kiến trúc sư Việt Nam đầu tiên
XEM THÊM: ERNEST HEBARD DẤU ẤN VỊ KIẾN TRÚC SƯ TRƯỞNG ĐẦU TIÊN CỦA HÀ NỘI
ERNEST HEBARD DẤU ẤN VỊ KIẾN TRÚC SƯ TRƯỞNG ĐẦU TIÊN CỦA HÀ NỘI Lời dẫn đầu: Khoảng năm 1998-1999 tôi đã tiến hành làm bộ phim tư liệu về KT trưởng đầu tiên của Hà Nội kể trên với sự cộng tác của các KTS Ngô Huy Quỳnh, Nguyễn Quốc Bảo
Kiến trúc sư Ngô Huy Quỳnh Người thiết kế Lễ đài Độc lập trên Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945
Kiến trúc sư Ngô Huy Quỳnh Người thiết kế Lễ đài Độc lập trên Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945 Kiến trúc sư Ngô Huy Quỳnh là một trong những học trò cuối cùng của Trường Mỹ thuật Đông Dương.
Kiến trúc sư Ngô Viết Thụ- Dinh Độc lập Sài Gòn
Ngô Viết Thụ không chỉ đơn giản là một kiến trúc sư thiết kế những công trình để lại dấu ấn sâu sắc mà ông còn là một họa sĩ, nhà điêu khắc. Những công trình kiến trúc của ông là sự tổng hòa giữa nét đẹp Á Đông
Các công trình nổi tiếng của kiến trúc sư Võ Trọng Nghĩa
Các công trình nổi tiếng của kiến trúc sư Võ Trọng Nghĩa. Cuộc đời và sự nghiệp của kiến trúc sư Võ trọng Nghĩa. Sự nghiệp của kiến trúc sư trẻ tài tăng Võ Trọng Nghĩa gắn liền với những công trình kiến trúc mang hơi thở từ thiên nhiên
0 Nhận xét